نگهداری گل شمعدانی

مشخصات کلی:

اسم علمی  گل شمعدانی Pelargonium zonale، از خانواده Geraniaceae می باشد. گونه های این جنس همگی بومی آفریقای جنوبی مخصوص ناحیه کاپ هستند. هیبریدهایی از این جنس به عنوان گیاه آپارتمانی استفاده می شوند.
معمولا چند ساله بوده و ارتفاع آنها در طبیعت در حدود یک تا ۲ متر هم می رسد شمعدانی برگهای بزرگ، کرکدار و کروی دارد گل ها بزرگ و به رنگ سفید، قرمز و بنفش و به شکل گل آذین چتر ساده روی ساقه ظاهر می شوند.

نیاز ها

 نور:

شمعدانی های معمولی به نور مستقیم آفتاب نیاز دارند البته آفتاب سنگین و شدید نیز برای آنها زیاد مناسب نیست. بنابراین در تابستان باید شمعدانی ها را در سایه نگه داشت. برخی از ارقام شعدانی در زمستان نیز گل می دهند.

خاک:

شمعدانی تقریبا در هر خاکی می روید. خاک گلدان مناسب برای آن مخلوطی است از سه قسمت خاک لوم خوب (خاک باغچه) و یک قسمت کود دامی پوسیده یا تورب و یک قسمت ماسه. به این مخلوط بهتر است مقداری کود شیمیائی مثلا سوپر فسفات اضافه شود.

رطوبت:

شمعدانی را باید در محلی نسبتا خشک کشت و کار کرد و در آبیاری آنها باید دقت داشت تا در فواصل دو آبیاری خاک تقریبا خشک شود البته شمعدانی پیچ و شمعدانی عطری نیاز بیشتری به آبیاری دارند و خاک آنها باید مرتبا مرطوب باشد. 

 درجه حرارت:

درجه حرارت مناسب برای شمعدانی ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتی گراد است دمای مناسب برای شمعدانی عطری ۵ تا ۱۰ درجه سانتی گراد است. تهویه هوای اطاقها عامل مهمی در امر نگهداری شمعدانی است. به طور کلی شمعدانی یاهی است مخصوص آب و هوا معتدل و کمی مرطوب سواحل دریا.

 کودپاشی:

در زمستان نیازی به کودپاشی شمعدانی نیست اما در سایر فصول، محلول پاشی هر ماه با یک کود کامل و با غلظت کم مناسب است. کودپاشی و آبیاری بیش از اندازه باعث رشد و نمو برگی و کمی تعداد گل می شود.

تکثیر:

ازدیاد شمعدانی از طریق قلمه گیری به آسانی امکان پذیر است و قلمه ها در هر بستری حتی در داخل آب ریشه می دهند هر قلمه باید درست از زیر یک گره قطع شود. قلمه ها بهتر است که درون ماسه و در محل گل خانه کاشت شوند، در روزهای اول قلمه ها را در سایه نگهداری می کنند، سپس به تدریج به آنها نور کافی داده می شود تا رشد و نمو کنند. زمانی قلمه ها آبیاری می شوند که بستر کاملا خشک باشد.

بیماری ها و آفات گل شمعدانی :

۱- زنگ شمعدانی:

بر روی سطح بالایی برگ لکه های کوچک زرد رنگ و دایره ای شکلی تشکیل می شود. به تدریج در سطح زیرین برگها، منطبق با لکه های زرد رویی برگ، جوشهایی حاوی اسپورهای پودری قارچ به رنگ قهوه ای تیره تشکیل می گردد. این جوشها بر روی یک حلقه متحدالمرکزی در سطح زیرین برگ شکل می گیرند. برگها به تدریج زرد و قسمت وسیعی از آنها خشکیده و می میرند.
سمپاشی با سموم قارچ کش نظیر پروپیکونازول (تبلت) و یا ترى فورین در کنترل بیماری مؤثر است.

۲- گال برگ:

عامل ایجاد کننده گال برگ نوعی باکتری می باشد. در برگها تولید تاول کرده و برگها را بشکل گل کلم در می آورد و باعث فساد برگها در نزدیک خاک و ریزش آنها می شود. این بیماری غیر قابل درمان بوده و باید بوته های مبتلا را از بین برد.

۳- افتادن برگها:

در حقیقت نمی توان اسم آن را بیماری فیزیولوژیکی گذاشت. افتادن برگ واکنش یک گیاه سالم است برای اینکه خود را با | شرایط متغیر ساز گار کند. زمانیکه تعادل بین روشنایی، حرارت، رطوبت و تعریق بهم میخورد و تغییر می کند، گیاه خودش را با شرایط جدید تطبیق می دهد. به این ترتیب هر گاه تغییرات قابل ملاحظه ای در حرارت یا شدت روشنائی اتفاق می افتد، برگها میریزند.

بنابر این برای پیشگیری از چنین اتفاقی از تغییر ناگهانی شرایط محیط تا حد امکان پرهیز کنید. مثلا گلدانهای شمعدانی را در بهار وقتی از گلخانه بیرون می آورند، چون به هوای بیرون عادت ندارند، برگها کم و بیش می ریزند و برگهای جدید، خود را با محیط خارج سازگار می کنند. همچنین تعویض گلدان ممکن است باعث ریختن برگها شود ولی این موضوع زود جبران می شود و برگهای جدیدی بیرون می آیند.

4- بیماری های ویروسی:

بیماری های ویروسی توسط حشرات مکنده ( شته ها ، زنجره ها ) و یا ابزارهای باغبانی ( قیچی، چاقو و بیلچه ) منتقل می شوند و معمولا بدون درمان می باشند. در بیماریهای ویروسی روی برگها رنگ های بی رنگی آشکار می گردند و در آخرین مرحله زیان، بیماری همراه با پیچیدگی برگ می باشد. اگر برگ را مقابل آفتاب نگاه داشته و به آن نگاه کنیم سلول های مرده در برگ مشاهده میشود. متاسفانه تشخیص این بیماری در مراحل اولیه بسیار مشکل است و زمانی آثار و علائم آن آشکار میشود که درمانی به غیر از کندن و سوزانیدن ندارد.

برای پیشگیری از بیماریهای ویروسی در مرحله اول باید حشرات ناقل ( شته ها ، زنجره ها را نابود کرد و در مرحله دوم وسائل و ابزار باغبانی را هنگام قلمه زدن ضدعفونی کرد.

۵- پژمردگی:

پژمردگی گیاه در روزهای گرم و روشن اتفاق می افتد و این در موردی است که گیاه دارای ساقه های بلند و آبکی است و به طور ناگهانی مواجه با گرما می شود و آنقدر که رطوبت از دست می دهد، نمی تواند از ریشه آب جذب کند. در این موارد اغلب برگها و گاهی هم ساقه پژمرده شده و می افتد.
اگر در روزهای گرم اوایل بهار آب سرد به گیاه بدهیم ساقه ها خشبی شده و گیاه در مقابل تغییرات حرارت ناگهانی مقاوم میشود.

انواع شمعدانی را می توانید به آسانی از اوایل تا اواخر تابستان تکثیر نمائید. قلمه های انتهایی ساقه را با یک چاقوی تیز به طول ۱۰ سانتیمتر جدا کنید و سپس انتهای قلمه را پس از جدا کردن برگهای پایینی در پودر هورمون ریشه زایی فرو برده و در گلدانی با قطر دهانه ۹ سانتیمتر، حاوی کمپوست بذر و قلمه قرار دهید. لازم است فقط کمی، مرطوب نگهدارید. ریشه دهی قلمه شمعدانی یک ماه طول خواهد کشید. دمای محیط را در این مدت روی ۱۸ درجه سانتیگراد تنظیم کنید. زمانی که ریشه ها رشد کردند، گیاه را در گلدانی با قطر دهانه ۱۳ سانتیمتر، حاوی کمپوست با پایه پیت، بکارید. به خاطر داشته باشید قبل از هر آبیاری خاک گلدان تقریبا خشک شده باشد.

نگهداری گل یاس رازقی را در این مطلب بخوانید .