خواص و مضرات زیره سبز
کلیات گیاه شناسی: نام علمی Cuminum cyminum
زیره گیاهی است یک ساله کوچک و علفی که ارتفاع آن ۶۰ سانتی متر رسیده، ریشه آن دراز و باریک به رنگ سفید ، ساقه آن راست و برگهایش به شکل نوار باریک و نخی شکل و به رنگ سبز می باشد . گل های زیره سفید یا صورتی بصورت چتری در انتهای ساقه ظاهر می شود . این گیاه به طور وحشی در مناطق مدیترانه می روید. زیره به رنگهای زرد تیره ، سبز و خاکستری وجود دارد.
ترکیبات شیمیایی:
زیره دارای تانن ، روغن زرین و اسانس است. اسانس آن را از تقطیر میوه له شده تحت اثر بخار آب بدست می آورند. این اسانس مایعی است بی رنگ که در اثر ماندن ابتدا به رنگ زرد و سپس قهو های رنگ می شود. بوی آن مربوط به آلدئیدی به نام کومینول است . مقدار کومینول در این دانه بسته به محل کشت آن بین ۳۰ تا ۵۰ درصد است .
خواص داروئی:
۱) قابض و خشک کننده است.
۲) ضد تشنج است.
۳) برای برطرف کردن بیماری صرع مفید است.
۴) در دفع گاز معده موثر است.
۵) قاعده آور است.
۶) عرق آور است.
۷) برای رفع برونشیت از دم کرده آن استفاده کنید.
۸) برای برطرف کردن سوءهاضمه مفید است.
۹) ترشحات زنانگی را برطرف می کند.
۱۰) برای تحریک اشتها زیره سبزه را با سرکه و آب مخلوط کرده و قبل از غذا بخورید.
۱۱) برای برطرف کردن قطره قطره ادرار کردن آن را تفت داده و سرخ کنید، سپس با آب بخورید.
۱۲) برای رفع نفخ روده و معده می توانید، دم کرده زیره را تهیه کنید.
۱۳) برای التیام زخم چشم ، دانه های له شده زیره سبز را در آب برنج خام خیس کرده و سپس مایع بدست آمده را قطره قطره روی زخم چشم بریزید.
۱۴) هنگامی که اطفال شیر خوار دل درد دارند و نفخ در شکم شان پیچیده چند قطره اسانس آن را با روغن بادام مخلوط کرده و با آن شکم آنها را ماساژ دهید.
۱۵) زیره را در غذاهایی که نفاخ هستند، مخصوصا حبوبات استفاده کنید.
سایر خواص دارویی:
خواص درمانی
– زیره از هر نوعی که باشد، تقویت کننده و نیرودهنده بدن بوده و این خاصیت با مخلوط شدن با عسل افزایش می یابد.
– زیره در درمان اختلالات گوارشی، ضعف عملکرد دستگاه گوارش، نفخ، بلع، دل پیچه کودکان و ترش کردن معده مؤثر است. در واقع مصرف آن باعث تقویت معده می شود. در ضمن زیره قابض هم است.
– زیره خاصیت ادرارآوری دارد و همچنین تعریق بدن را بیشتر می کند.
– مصرف آن برای ازدیاد شیر بانوان شیرده و همچنین باز کردن قاعدگی زنان جوان مفید است.
– اگر از ضعف اعصاب در رنج هستید، زیره مصرف کنید. می گویند این دانه خاصیت ضد تشنجی هم دارد.
– بعضی ها توصیه می کنند برای برطرف کردن سکسکه آن را بخورید.
– به رغم تمام خواصی که زیره دارد اما باید توجه داشته باشید، که در مصرف آن زیاده روی نکنید زیرا رنگ رخسار را زرد می کند.
طرز استفاده:
دم کرده زیره :
مقدر ۵ گرم از آن را در یک لیتر آب جوش ریخته و به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید.
مخلوط با عسل :
گرد زیره را به مقدار یک گرم عسل مخلوط کرده و استفاده کنید.
اسانس زیره :
این اسانس را می توانید از فروشگاه های گیاهان دارویی و یا برخی از داروخانه ها خریداری کنید. مقدار مصرف آن ۲ قطره در یک لیوان آب نیم گرم می باشد.
مضرات مصرف زیاد زیره سبز:
– روغن موجود در دانه زیره بسیار فرار و به شدت ناپایدار است و مصرف بیش از اندازه در دوره زمانی طولانی مدت می تواند سبب آسیب به کبد و کلیه ها شود. توصیه می شود که در مصرف این دانه زیاده روی نشود.
– گفته میشود مصرف زیاد این دانه به دلیل ترکیبات شیمیایی موجود در آن منجر به مه یا همان مشکلات ذهنی، خواب آلودگی و حالت تهوع میشود.
– مصرف مقادیر زیاد از دانه زیره منجر به خونریزی شدید در دوران قاعدگی و داشتن قاعدگی سخت می گردد برای همین توصیه میشود با احتیاط مصرف شود.
– مصرف بیش از اندازه آن میتواند منجر به سوزش سردل شود
– در زنان شیرده ممکن است مصرف بیش از اندازه آن منجر به تولید کم شیر شود اما این عارضه در برای همه رایج نیست اما برای احتیاط مصرف آن را در حد متوسط نگه دارید.